Platon "Prawa"

Niby ta sama tematyka co Państwa, ale nie ma tu rozważań o idealnej konstrukcji moralnej człowieka, nie ma tej fantazji i polotu przy projektowaniu państwa. Więcej pragmatyzmu okazywał Platon na stare lata. A może realizmu? Bo z problemem zarządzania państwem się przecież zetknął.

Fragmenty:

“Klenias: Czymś pięknym jest prawda i trwałym, przyjacielu, widocznie jednak nie tak łatwo jest o niej przekonać.
Ateńczyk: Zgoda. Ale czy łatwiej było nakłonić ludzi, ażeby uwierzyli w ową sydońską opowieść, która jest tak nieprawdopodobna, i w niezliczone inne podobne historie?
Klenias: Jakie?
Ateńczyk: W tę na przykład, że z posianych zębów smoka wyrośli wojownicy. Dobry to powód dla prawodawcy, że młodym wszystko można wmówić, co się wmówić pragnie.”

“Zawierać związki małżeńskie będą obywatele w wieku od lat trzydziestu do trzydziestu pięciu pod karą grzywny oraz pomniejszenia czci obywatelskiej.”

“Gdy to miejsce zostanie wybrane [do założenia miasta – przyp. PAK], przeprowadzi się podział kraju na dwanaście części.”

“Na gody weselnie nie należy zapraszać więcej osób niż pięciu przyjaciół pana młodego i pięć przyjaciółek panny młodej oraz tyleż krewnych i domowników jednej i drugiej strony.”

“Niedobrze się stało, że ta część rodzaju ludzkiego, plemię niewieście, które z powodu swej słabości bardziej jest na ogół skryte i chytre z natury, ponieważ truno było je utrzymać w karbach, zostało poniechane przez prawodawcę a pozostawione samo sobie.”

“Pomija się bowiem nie połowę tylko zadania, jakby się mogło wydawać, gdy się zaniedbuje uporządkowanie spraw dotyczących kobiet, ale w takiej mierze, w jakiej natura niewieścia mniej niż męska nadaje się do uprawiania cnoty, pozostaje tu do zrobienia więcej niż drugie tyle.”

“Początkiem całego życia jest dla każdego przeżyty przez niego pierwszy rok.”

“W związki małżeńskie wstępować będzie dziewczyna w wieku od lat szesnastu do dwudziestu, do tego czasu najdalej, mężczyzna między trzydziestym a trzydziestym piątym rokiem życia. Wiek sprawowania urzędów publicznych zaczynać się będzie dla kobiety od lat czterdziestu, dla mężczyzny od trzydziestu.”

“Jeżeli tedy te sprawy posiadają takie znaczenie, to uświadomić sobie należy, że dusza człowieka, który od najwcześniejszego dzieciństwa doznaje wciąż uczucia lęku, przyzwyczaić się musi żyć w ciągłej trwodze, a to, każdy przyzna, do tchórzostwa przywodzi, nie do męstwa.”

“[O dziecku] Ze względu bowiem na budzącą się w nim zdolność myślenia, któe nie ujęte jeszcze w karby, pieni się i burzy, jest dziecko podstępne, złośliwe i najbardziej zuchwałe ze wszystkich stworzeń.”

“Za wykonywanie usług dla ojczyzny nie wolno przyjmować darów. I nie można w żaden sposób usprawiedliwiać ich przyjmowania i powoływać się na chwalone i często przytaczane powiedzenie, że za dobre uczynki godzi się otrzymywać dary, a nie godzi za złe. Wcale niełatwo jest bowiem rozpoznać zawsze, co jest dobre, i gdy się nawet rozpozna, trzymać się tego niewzruszenie.”

“Zdaniem większości ludzi tracą wiarę w bogów ci, którzy zajmują się astronomią i pokrewnymi naukami, ponieważ dowiadują się jakoby w ten sposób, że wszystko w świecie dzieje się na skutek jakiejś mechanicznej konieczności, a nie za sprawą woli zmierzającej świadomie do urzeczywistnienia dobra.”

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License